Go Nasıl Bir Oyundur?
Go siyah ve beyaz taşları temsil eden iki oyuncunun karşılıklı ve birer hamle sırayla oynadıkları bir strateji oyunudur. Esas olarak 19×19 çizgileri olan bir tahtada oynanır. Taşlar boşluklara değil kesişim noktalarına koyulurlar. Oyun boş bir tahta ile başlar ve her hamleyle birlikte olgunlaşır, taraflar tahta üzerinde belli bölgelerde hakimiyet kurarlar. Oyun sonunda tüm tahta siyah ve beyaz tarafından parsellenmiştir. Sayma aşamasında etkisiz hale getirilmiş rakip taşlar ve çevrelenmiş alanlar her oyuncunun hanesine yazılır. Puanı çok olan oyunu kazanmıştır.
Go şans öğesi içermeyen deterministik bir oyundur. Oyun sonucu zar, kağıt gibi şans faktörlerine değil tamamen oyuncuların kendi özgür iradeleriyle karar verdikleri hamlelere bağlıdır.
Go bulmacalarda sıklıkla Çin Satrancı diye de anılır. Bu yanlış bir ifadedir. Çin satrancı diye bilinen oyun bir başka Uzak Doğu oyunu olan Xiangqi’dir.
Neden Farklı Ebatlarda Go Tahtaları Vardır?
Go esas olarak 19 yatay ve 19 dikey çizgisi yani 361 kesişim noktası olan bir tahtada oynanır. Ancak yeni başlayan bir öğrenciye 9×9 tahtada oynayarak oyunun temel tekniklerini kavraması tavsiye edilir. Bu aşamadan sonra 13×13 tahtaya geçilir ve devamında orijinal oyun tahtası olan 19×19’luk tahtaya geçilir. Şüphesiz 19×19 tahtanın zenginliği ve derinliği eğitim amaçlı küçük tahtalarda sınırlı olsa da bu ebatlarda da oyun oynamaktan keyif alan birçok profesyonel ve amatör oyuncu bulunmaktadır.
İnternetten ya da Tek Başına Go Öğrenilebilir mi?
Go’nun kuralları evrenseldir ve birkaç basit temele dayanır. Dolayısıyla kişi bunları tek başına öğrenebilir. Ancak uygulama noktasında genelde oyuncular daha deneyimli oyuncuların desteğine ihtiyaç duyarlar. Aksi takdirde yanlış algıladıkları bir kuralı bu şekilde sürdürmeye çalışabilirler, normalde olduğundan çok daha yavaş ilerleyebilirler ya da fasit bir dairenin içine düşebilirler. Farklı oyuncularla oynamak ve deneyimli oyunculardan destek almak hem öğrenme sürecini kolaylaştırır hem de oyundan alınan keyfi arttırır. Diğer oyuncularla karşılaşmak için internet çeşitli imkanlar sağlar. www.kiseido.com ve www.pandanet.co.jp bilinen en büyük iki internet Go sunucusudur. Türkiye’den oyuncularında sıklıkla faydalandıkları, dünyanın dört bir yanından oyuncuların bir araya gelerek oyun oynadıkları bu sunucular başlangıç aşamasında faydalı olabilse yine de birebir desteğin yerini alamaz.
Kimler Go Oyunu’nu İyi Oynar?
Go derinleşmenin neredeyse sonu olmadığı bir oyundur. Bu sebeple Go’da mutlak bir başarı noktasından söz etmek zordur. Göreceli olsa da başarı, oyuna ne kadar çok zaman ayrıldığı, bu konuda destek alınıyorsa hangi oyunculardan ve eğitmenlerden destek alındığı, kişinin oyuna karşı özel bir yeteneğe sahip olup olmadığı, hangi materyal ve dokuman desteğine sahip olunduğu, oyunu oynamaya kaç yaşında başlandığı gibi kriterlere bağlı olarak değişebilir. Tüm bu kriterleri üst düzeyde karşılayabilmek amatör oyuncular için mümkün olmadığı için oyunculara en iyi olmayı çabalamaktan ziyade kendi imkanları içinde olabildiğince en iyi seviyeye gelmeleri ve bu noktada oyundan keyif almaya çalışmaları tavsiye edilir.
Go Oyunu’nda Seviyeler Nasıl Belirlenir?
Go’da amatör oyuncular oyuna ilk başladıkları anda 30 kyu seviyesindedirler. Oyunda ilerledikçe seviyeler azalır ve 1 kyu’a kadar gelir. 1 kyu’dan 1 dan’a geçilir ve devamında 7 dan’a kadar yükselmek mümkündür. Seviye atlamak her atlanan seviyede biraz daha zorlaşır. Seviyelendirme sistemi resmi maçları baz alan bilgisayar programları tarafından yürütülebilir. Ancak pek çok oyuncu seviyesi ulusal bir sistemden ziyade yerel olarak tespit edilir. Bunun en basit mantığı 12 kyu seviyesindeki oyuncuları genelde yenen, 11 kyu seviyesindekilerle hemen hemen eşit galibiyet alan ve 10 kyu seviyesindekilere genelde yenilen oyuncunun kendisini 12 kyu olarak ilan etmesi gibidir. Esasen programlar da daha detaylı olmak kaydıyla benzer bir kıyas sistemi üstüne kuruludur. Bu mantıktan dolayı farklı bölgelerdeki aynı seviyeden oyuncular arasında güç farklılıkları oluşabilir. Mesela Türkiyeli 1 dan amatör oyuncu Japon 1 dan amatör oyuncudan daha güçlüyken aynı seviyeden Koreli bir oyuncudan daha zayıf, Amerikalıysa hemen hemen aynı güçte olabilir. Bununla birlikte Amerikan Go Birliği(AGA)’nin dan aşamasına gelmiş olan oyuncuları tespit etmek için özel karşılaşmalar düzenlendiklerini biliyoruz.
Profesyonel oyunculara gelindiğindeyse işler daha derli toplu ilerler. “Insei” olan yani profesyonel oyuncu adayı sayılan her oyuncu ancak özel sınavları/karşılaşmaları başarı ile geçerse profesyonel 1 dan(1p) oyuncu olur. Daha sonrasında resmi maçlarda aldığı galibiyetlere göre eğer başarabilirse zamanla 9 dan seviyesine kadar gelebilir ya da hep 1 dan kalabilir. Tüm bunlar ulusal Go akademileri tarafından titizlikle organize edilir.
Profesyonel oyuncularla amatör oyuncuların seviyelerini birebir kıyaslamak pek mümkün değildir. Genellikle profesyonel oyuncular amatörlerden açık ara öndedir. Profesyonel 1 dan oyuncu kolaylıkla amatör 7 dan oyuncuyu yenebilir. Ancak amatörler arasından ender de olsa bazı oyuncular çıkar ve güçlü profesyonelleri alt edebilir.
